หลายคนคงรู้จักกันดีกับ มะกรูด ที่นอกจากคุณแม่บ้านและคุณพ่อบ้านชอบนำมาปรุงอาหารเพื่อช่วยในการดับกลิ่นของอาหารได้ดีและช่วยเพิ่มกลิ่นหอมในอาหารได้ดีเช่นเดียวกัน สรรพคุณของใบมะกรูด และ ประโยชน์ของใบมะกรูด ยังไม่หมดแต่เพียงเท่านี้ เพราะในใบมะกรูดก็จัดเป็นอีกหนึ่งสมุนไพร ที่มีประโยชน์มากมาย
มะกรูด จัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีใบสีเขียวแก่ พื้นผิวใบเรียบเป็นมันค่อนข้างหนา และมีกลิ่นหอมมาก เพราะที่ใบมะกรูดจะมีต่อมน้ำมันอยู่ ส่วนผลของมะกรูดจะมีสีเขียวเข้มคล้ายมะนาว แต่ผิวภายนอกจะขรุขระ ขั้วหัวท้ายของผลเป็นจุก ผลอ่อนมีเป็นสีเขียวแก่ เมื่อผลสุกจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองสด แต่หากเป็นพันธุ์ที่มีผลเล็ก ผิวจะขรุขระน้อยกว่าและไม่มีจุกที่ขั้ว ภายในมีเมล็ดจำนวนมาก และมีรสเปรี้ยว
มาดูประโยชน์จากมะกรูดกันค่ะ
- มะกรูดมีสรรพคุณในการไล่แมลง ก็เพราะในมะกรูดมีน้ำมันหอมระเหย Cilronellal อยู่จำนวนมาก ทั้งที่ผิวและใบ รวมทั้งยังมีกรดซิตริกในน้ำของผลมะกรูด และยังมีสารประกอบอินทรีย์อื่น ๆ เช่น Sabinene Citronellyl-Floetate , Citronella , Linalool , Iso-pulegol ซึ่งช่วยขับไล่แมลงต่าง ๆ รวมทั้งยุงได้อย่างดี โดยใช้ใบมะกรูด สัก 3-4 ใบ ต่อข้าว 1 ถัง ใส่ลงไปในถังข้าวสาร และหากใบมะกรูดแห้งแล้ว ก็ให้เปลี่ยนใบใหม่ เพียงเท่านี้แมลงมอดทั้งหลายก็ไม่มารบกวนแล้ว
- ใบมะกรูดช่วย ขับลม ทำให้เลือดลมไหลเวียนดี แต่ถ้ารู้สึกเครียด ๆ ก็เอาใบมะกรูดมาฉีก ๆ แล้วดมก็ทำให้ผ่อนคลายได้ เพราะในใบมะกรูดจะมีสารบางตัวทำให้รู้สึกผ่อนคลายได้ดี เมื่อนำน้ำอุ่นใส่ภาชนะฉีกใบมะกรูดลงในน้ำอุ่นแช่เท้าหรือมือไว้สักพัก กลิ่นใบมะกรูดทำให้รู้สึกผ่อนคลาย บวกกับน้ำอุ่นก็จะทำให้เลือดลมไหลเวียนดีขึ้นสบายตัวดีด้วย
- ใช้ในการรักษาเส้นผมให้สวย ดกดำ และเงางาม รวมถึงดูแลหนังศรีษะให้สุขภาพดี โดยการคั้นน้ำมะกรูด 4-5 ลูก มาสระผมแทน แชมพู ก็จะทำให้หนังศีรษะแข็งแรง
- ขับลมแก้จุกเสียด ตัดจุกผลมะกรูดคว้านไส้กลางออกเอามหาหิงส์ใส่แล้วปิดจุก นำไปเผาไฟจนดำเกรียมบดเป็นผงละลายกับน้ำผึ้งรับประทาน จะช่วยขับลม แก้ปวดท้องหรือป้ายลิ้นเด็กอ่อน เป็นยาขับขี้เทาได้
- เปลือกมะกรูด นำมาฝนใช้ผสมในเครื่องสำอางบางชนิด เช่น แชมพู สบู่
- น้ำมะกรูดใช้ถูฟัน แก้เลือดออกตามไรฟัน
มะกรูด สมุนไพรคู่บ้าน